Kshar Sutra Treatment हा आयुर्वेदातील एक शल्यचिकित्सा (para-surgical) पद्धत आहे, जी विशेषतः पाईल्स (हार्मोईड्स), फिस्टुला सोबतच्या इतर गुदातील आजारांमध्ये वापरली जाते.
यामध्ये एक वैद्यकीय धागा (“सूत”) वापरला जातो ज्यावर औषधी गुण असलेली kshara ( चूर्ण / क्षार) आणि इतर आयुर्वेदिक घटक लावलेले असतात. या धाग्याने आजारग्रस्त पेशींवर कार्य करून त्या कमी करतो आणि बरी होण्यास मदत करतो.
पाईल्स मध्ये Kshar Sutra उपचार कधी आणि का वापरावा?
पाईल्स म्हणजे गुदाच्या आत किंवा बाहेर वाढलेली रक्तवाहिन्यांची सूज किंवा गाठी, ज्यामुळे अनेकदा रक्तस्राव, आग , दुखणे , टोचणे , सूज येणे आणि बसण्यासाठी त्रास होतो.
या परिस्थितीत Kshar Sutra उपचार हे पुढील कारणांसाठी उपयुक्त ठरतो:
- रक्तस्राव होत नाही ,
- खूप दिवस आराम करावा लागत नाही ,
- हॉस्टीलमध्ये राहावे लागत नाही ,
- उपचारांना अगदी २० मिनिटे वेळ लागतो
- मूळव्याध पुन्हा होण्याचा धोका नसतो ,
- संपूर्णतः शास्त्रोक्त उपचार पद्धती आहे,
- वारंवार ड्रेसिंग ला हॉस्पिटल मध्ये येण्याची गरज नसते ,
- संडासवारिल नियंत्रण जाण्याचा धोका नसतो .
कसे होते Kshar Sutra उपचार?
१. सुरुवातीला स्थानिक (local) / लोकल भूल किंवा पूर्ण भूल दिली जाते यामुळे पेशंटला काहीही कळत नाही.
२. नंतर, आजारग्रस्त पाइल्स-गाठे निघवून किंवा त्यांचा पाया लक्षात घेऊन, त्या भागाशी संबंधित (Kshar Sutra) त्याच्या मुळे किंवा आजारग्रस्त भागात बसवला जातो.
३. त्यानंतर क्षारसूत्र मूळव्याधीच्या मुळाशी घट्ट बांधला जातो त्यामुळे त्याचा रक्तप्रवाह बंद होतो व तो कमी होऊन गळून जातो .
हि प्रक्रिया ३ ते ५ दिवसात पूर्ण होते .
४. शक्यतो क्षारसूत्र उपचारानंतर रुग्ण लगेच चालू , फिरू देखील शकतो.
Kshar Sutra उपचाराचे फायदे
- हॉस्पिटलमध्ये कमी वेळ थांबावे लागते, काही वेळा OPD /आउट-पेशंट प्रकारे होऊ शकते.
- कमी वेदना, कापा-कापी नसते .
- पुनरावृत्तीची शक्यता कमी असल्याचे अभ्यासात दिसते.
- इतर मोठ्या शस्त्रक्रियांपेक्षा खर्च कमी .
काही गोष्टी लक्षात घ्याव्यात
- तज्ञ डॉक्टर आणि योग्य सुविधा असणं महत्त्वाचं आहे — धाग्याची गुणवत्ता रिणामावर मोठा प्रभाव करतात.
- उपचारानंतर आहार, जीवनशैलीमध्ये बदल आवश्यक असतात (उदा. तणाव टाळणे, फायबरयुक्त आहार) — यात सुधारणा न झाल्यास पुनरावृत्ती होऊ शकते.
- सर्व पाइल्सचे प्रकार Kshar Sutra मध्ये योग्य नसतील — काही जटिल प्रकरणांमध्ये पारंपारिक शस्त्रची गरज असू शकते.
Kshar Sutra Treatment हा आधुनिक आयुर्वेदिक उपाय आहे जो पाईल्स सह गुदसंस्थेतील इतर आजारांमध्ये परिणामकारक मानला जातो. डॉ . कामठे पाईल्स क्लिनिक मध्ये क्षारसूत्र उपचार अगदी शास्त्रोक्त पद्धतीने केले जातात . मूळव्याध – भगंदर या आजारासाठी याहून स्वस्त व सहज उपचार आजवर नाहीत . डॉ . कुणाल कामठे या उपचारांमध्ये पारंगत असून पुणे येथील हॉस्पिटल मध्ये गेली १७ वर्षाहून अधिक वेळ ते रुग्ण सेवा करीत आहेत . क्षारसूत्र साठी सुद्धा ते अत्याधुनिक सुविधांचा वापर करतात . कमी वेळात पुनरावलोकन, कमी वेदना, कमी पुनरावृत्तीचा धोका आणि कमी हॉस्पिटल वेळ यामुळे तो अनेक रुग्णांसाठी आकर्षक पर्याय ठरतो. मात्र, उपचाराची योग्य निवड, तज्ञ डॉक्टरची सल्ला आणि नंतरची काळजी याशिवाय पूर्ण परिणाम मिळणे अवघड आहे.
जर आपण किंवा आपला कोणीतरी पाईल्स मुळे त्रस्त असाल तर Kshar Sutra उपचाराबद्दल आपल्या डॉक्टरशी सल्ला घ्या आणि आपल्या संपूर्ण आरोग्यप्रक्रियेसाठी योग्य मार्ग निवडा.